Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ 1826

Η προτομή του Γεώργιου Καραϊσκάκη μπροστά στον πύργο Παλατάκι .

Iδιαίτερους δεσμούς έχει το Χαϊδάρι και με την ιστορική περίοδο της Επανάστασης του 1821, αφού αποτέλεσε το θέατρο κρίσιμων μαχών που έλαβαν χώρα στις 6 και 8 Αυγούστου του 1826 αλλά και της μικρότερης μάχης στο Δαφνί στις 21 Μαρτίου 1827, ελάχιστες εβδομάδες πριν από τη δεινή ήττα των Ελλήνων στον Ανάλατο. Τόσο οι μάχες στο Χαϊδάρι, όσο και αυτή στο Δαφνί είχαν πρωταγωνιστές τον Γεώργιο Καραϊσκάκη (1780-1827) και τους οπλαρχηγούς που είχαν συνταχθεί στο πλευρό του, καθώς και τον Γάλλο αξιωματικό Κάρολο Φαβιέρο (1782-1855) επικεφαλής των δυνάμεων του ελληνικού τακτικού στρατού και του μικρού τάγματος των φιλελλήνων. Οι μάχες αυτές αποτέλεσαν μέρος των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της προσπάθειας για απελευθέρωση της Ακρόπολης, του κάστρου των Αθηνών, που τελούσε υπό πολιορκία από τον Μεχμέτ Ρεσίτ πασά, γνωστό και ως Κιουταχή (1780-1839).
Η ακριβής τοποθεσία του Χαϊδαρίου όπου έγιναν οι μάχες εντοπίζεται στην περιοχή του Ελαιώνα, εκεί όπου σήμερα υπάρχει ο πύργος Παλατάκι. Εκεί υπήρχε μεγάλο περιφραγμένο αγρόκτημα, γνωστό ως Αχερδάρι (Χαϊδάρι). Σύμφωνα με την παράδοση, το κτήμα αυτό πήρε το όνομά του από τον επί Τουρκοκρατίας ιδιοκτήτη του Χαϊδάρ πασά. Όπως θα δούμε στις παρακάτω ενότητες, οιΈλληνες ταμπουρώθηκαν πίσω από τον περίβολο του αγροκτήματος και στους γύρω λόφους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα στρατεύματα του Κιουταχή. Η τοποθεσία αυτή ήταν ιδανική για τους πολεμιστές του Καραϊσκάκη αφενός μεν γιατί βρισκόταν αρκετά κοντά στο στρατόπεδό τους στην Ελευσίνα (Ιούλιος - Οκτώβριος 1826) και αφετέρου διότι ήταν προστατευμένη από λόφους, πράγμα που ευνοούσε τον ανταρτοπόλεμο που διεξήγαγαν οιΈλληνες εναντίον των πολυάριθμων τουρκικών στρατευμάτων. Σήμερα, μια μαρμάρινη τιμητική στήλη καθώς και μια προτομή του Καραϊσκάκη, τοποθετημένες στην πλατεία γύρω από το Παλατάκι, θυμίζουν τα γεγονότα του Αυγούστου του 1826. Κατά τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα η περιοχή που καταλαμβάνει ο σύγχρονος Δήμος Χαϊδαρίου ήταν δασώδης και αρκετά ερημική. Οι ελάχιστοι κάτοικοι ήταν κατά πάσα πιθανότητα συγκεντρωμένοι γύρω από το κτήμα του Χαϊδάρ πασά και ασχολούνταν με την κτηνοτροφία. Σε έγγραφο με στατιστικά στοιχεία και χρονολογία 1840 σημειώνεται ότι το Χαϊδάρι ήταν μικρότατος οικισμός με δέκα κατοίκους. Από εδώ πέρασε ο νεαρός Gustave Flaubert πηγαίνοντας προς την Ελευσίνα.
Η μονή Δαφνίου ήταν σχεδόν ερημωμένη στις αρχές του 19ου αιώνα. To καλοκαίρι του 1821, κατά την εκστρατεία του Ομέρ Βρυώνη στην Αττική, το μοναστήρι λεηλατήθηκε άγρια και υπέστη σοβαρές φθορές. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε περιστασιακά ως ορμητήριο των αγωνιστών κατά την Επανάσταση του 1821.

Σήμερα η οδός Στρατάρχου Καραϊσκάκη είναι το επίκεντρο της οικονομικής και εμπορικής ζωής της πόλης και παράλληλα υπερτοπικός πόλος αναψυχής που συγκεντρώνει επισκέπτες από ολόκληρη την Αθήνα.

Ο ιστορικός πεζόδρομος της οδού Στρατάρχου Καραϊσκάκη, που έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο της πόλης.

ΔΗΜΟΣ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ\ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Η Πτώση της Ακρόπολης ήταν η κατάληξη των πολεμικών εκείνων επεισοδίων της επανάστασης του 21, που οδήγησαν στην παράδοση της Ακρόπολης στους Τούρκους με ολέθρια για τους Έλληνες αποτελέσματα. Μετά τον θάνατο τουΚαραϊσκάκη και την καταστροφή του στρατού της 24ης Απριλίου, πανικός κατέλαβε το Ελληνικό στρατόπεδο. Η λιποταξία άρχισε αμέσως και εξακολούθησε αδιάκοπα. Η απαρίθμηση στις 27 Απριλίου έδειξε ότι η δύναμη του στρατού ανέρχονταν στις 3500 άνδρες. Ο Κιουταχής την επόμενη μέρα κάλεσε τους πολιορκημένους να παραδώσουν την Ακρόπολη, αλλά αυτοί απέρριψαν την πρότασή του. Εξακολουθούμενης της λιποταξίας έγινε πλέον αδύνατο να υπερασπισθούν οι θέσεις. Στις 13 Μαΐου ήρθαν μερικά καράβια και επιβίβασαν τα ελαφρά κανόνια, ενώ τα υπόλοιπα που δεν ήταν εύκολο να μεταφερθούν, τα έριξαν σε ένα πηγάδι. Στις 15 Μαΐου επιβιβάστηκε το μεγαλύτερο μέρος του στρατού. Στην Ακρόπολη, οι πολιορκημένοι όταν είδαν την εγκατάλειψη του Φαλήρου απελπίστηκαν και, μετά μεγάλη λογομαχία, υπερίσχυσε η περί συμβιβασμού γνώμης. Έτσι η Ακρόπολη παραδόθηκε υπό τους εξής όρους:

1. Όλα τα στρατεύματα της φρουράς θα εξέλθουν με τα όπλα και τα υπάρχοντά τους
2. Οι οικογένειες των Αθηναίων θα βγουν χωρίς όπλα, με τα υπάρχοντά τους όμως.
3. Οι Μουσουλμάνοι πάσης τάξεως, ηλικίας και γένους θα δοθούν στα χέρια του Βεζύρη τους.
4. Ο τόπος όλος εκτός από το Χαβαλέ (Φιλοπάππου) θα είναι κενός από στρατεύματα μέχρι την θάλασσα
5. Τρεις αξιωματικοί Γεντεκλήδες Καφτάν Αγάς, Τζιαντάραγας και Σελιάμαγας να δοθούν όμηροι
6. Θα δοθούν 60 ζώα προς μετακόμιση των ασθενών και πληγωμένων
7. Η Ακρόπολη θα παραδοθεί ως υπάρχει με τα πολεμοφόδια και πυροβόλα.
8. Τρεις Τούρκοι επόπτες θα σταλθούν στην Ακρόπολη για να περιεργαστούν το μέρος και να διαπιστώσουν σε ποια κατάσταση είναι
9. Να δοθεί ενέχυρο ανταλλαγής για να εξασφαλιστεί η επιστροφή των τριών Τούρκων εποπτών
10. Η συνθήκη θα ακυρωθεί αν οι τρεις επόπτες διαπιστώσουν βλάβες στις πηγές, στο Πύργο ή αλλού μετά την παράδοση της Ακρόπολης
11. Θα οριστεί μια συγκεκριμένη ώρα για την έναρξη της εξόδου.
12. Η Πολιορκία των Αθηνών κατά το 1827.
    Έργο του Παναγιώτη Ζωγράφου.
13.