ΕΙΔΗ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ-ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

Τα είδη των συνδέσμων

o  Συμπλεκτικοί: και (κι), ούτε, μήτε, ουδέ, μηδέ.

o  Διαχωριστικοί: ή, είτε.

o  Αντιθετικοί:     μα, αλλά, παρά, όμως, ωστόσο, ενώ, αν και, μολονότι, μόνο.

o  Συμπερασματικοί:   λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, που.

o  Επεξηγηματικός:     δηλαδή.

o  Ειδικοί:   πως, που, ότι.

o  Χρονικοί:όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν (πριν να), μόλις, προτού, ωσότου, όποτε, όσο που.

o  Αιτιολογικοί:   γιατί, επειδή, αφού (και το ποιητικό τι).

o  Υποθετικοί:     αν, σαν, άμα.

o  Τελικοί:   να, για να.

o  Αποτελεσματικοί:    ώστε, που.

o  Διστακτικοί:    μη (ν), μήπως.

o  Συγκριτικός:    παρά.

Η σύνδεση των προτάσεων

Οι προτάσεις συνδέονται μεταξύ τους με τρεις τρόπους:

α) ασύνδετο σχήμα

β) παρατακτική σύνδεση ή παράταξη

γ) υποτακτική σύνδεση ή υπόταξη

α) Ασύνδετο σχήμα έχουμε όταν οι προτάσεις μπαίνουν η μία δίπλα στην άλλη χωρίς να έχουν ανάμεσά τους κάποιο σύνδεσμο.

π.χ. Τα σύννεφα ήρθαν, ο ήλιος χάθηκε, η βροχή άρχισε.

β) Παρατακτική σύνδεση ή παράταξη έχουμε όταν συνδέονται μεταξύ τους όμοιες προτάσεις με συνδέσμους παρατακτικούς (συμπλεκτικούς,αντιθετικούς, διαχωριστικούς, συμπερασματικούς).

π.χ.

- Διάβαζε και άκουγε μουσική.

- Έφυγε, αλλά επέστρεψε σύντομα.

γ) Υποτακτική σύνδεση ή υπόταξη έχουμε όταν συνδέονται μεταξύ τους μια ανεξάρτητη (κύρια) πρόταση και μια εξαρτημένη (δευτερεύουσα). 

π.χ. Είπε ότι τον γνωρίζει

Μπορεί μια δευτερεύουσα πρόταση να εξαρτάται από άλλη δευτερεύουσα, η οποία συνδέεται υποτακτικά με την κύρια. 

π.χ. 

Έφτασε νύχτα, γιατί ήταν αργά, όταν ξεκίνησε.
     (κύρια)      (δευτερεύουσα) (δευτερεύουσα)

Η σύνδεση των προτάσεων γίνεται με υποτακτικούς συνδέσμους (ειδικούς, αιτιολογικούς, τελικούς,αποτελεσματικούς, ενδοιαστικούς, υποθετικούς,χρονικούς).

ΑΣΚΗΣΗ...

Να  χαρακτηρίσετε  τη  σύνδεση  των  παρακάτω  προτάσεων (ασύνδετη, παρατακτική, υποτακτική ).

·        Προτίμησε  να  φύγει  παρά  να  τα  βάλει  μαζί  του. .................................

·        Είναι  έξυπνο, όμορφο, χαμογελαστό  κορίτσι. ............................................

·        Τον  πήγαμε  στο  γιατρό  ώστε  να  είμαστε  σίγουροι. ..............................

·        Ακυρώσαμε  την  εκδρομή  αφού  αύριο  θα  βρέξει. ..................................

·        Έγραφε  και  έσβηνε  συνέχεια. .....................................................................

·        Θα  φύγουμε  για  το  χωριό  όταν  φτιάξει  ο  καιρός. ...............................

·        Ο  ήλιος  έλαμψε, φώτισε  την  πλάση  όλη. ................................................